Η ομιλούσα σιωπή στην ψυχοθεραπευτική σχέση: Μια εμπειρία εύγλωττης σιωπής. Σήμερα ήταν η δεύτερη του επίσκεψη στο γραφείο μου.
Στην πρώτη είχε έρθει σε απόγνωση. Μου περιέγραψε μια τραυματική και έντονα κακοποιητική σχέση με την πρώην σύζυγο του που και σήμερα τον κάνει να μετράει τις πληγές του. Ήταν πανικόβλητος, φοβισμένος για το μέλλον. Δεν ήξερε πώς να χειριστεί την εσωτερική του ακαταστασία.
Σήμερα, μπαίνοντας μου είπε ανακουφισμένος πως αυτήν την βδομάδα άρχισε να χαλαρώνει. Πως είχε ξεκινήσει να διαβάζει τον βιβλίο μου «Το Ψυχοθεραπευτικό Ταξίδι» και αυτό ίσως να τον βοήθησε να ησυχάσει μέσα του. Είχε βρει και περισσότερο ελεύθερο χρόνο να ασχοληθεί με τα δυο του παιδιά.
Μετά, ξαφνικά έπεσε σε σιωπή. Σε μια σιωπή πιο βαθιά απ’ ό,τι περίμενα για μόλις δεύτερη συνεδρία.
Στην αρχή ξεπέρασα την αμηχανία μου απασχολούμενος με δικές μου σκέψεις και μέριμνες.
Σε λίγο όμως, βλέποντας τις φευγαλέες του ματιές που πάσχιζαν να με αντικρύσουν κατάματα αποφεύγοντας ταυτόχρονα την ευθεία αντιπαράθεση, είδα την δική του αμηχανία, ένα κλεφτό του βλέμμα στο ρολόι του τοίχου σημάδι αγωνίας για τον χρόνο που περνάει χωρίς λόγια. Είδα το άβολο χαμήλωμα των ματιών του στο πάτωμα, κι άρχισε σιγά σιγά αυτή η σιωπή να χει και για μένα νόημα κι ενδιαφέρον.
Ενώ τον παρατηρούσα, συνέχιζα μέσα μου να φλυαρώ βάζοντας νοερά σε λόγια όλες αυτές τις σκέψεις, τις ερωτήσεις που δεν ήθελα ακόμη να αρθρώσω δυνατά: «Πως ήταν για σένα η πρώτη μας συνάντηση;», «τι άλλαξε από τότε;», «αν έβαζες αυτά τα λεπτά της σιωπής σε λόγια, ποια θα ήταν αυτά; Τι θα έλεγαν για σένα; Για τον τρόπο που βιώνεις την μεταξύ μας συνάντηση;», «τι λέει το γεγονός πως κοιτάς το ρολόι;», και άλλες.
Ήταν κι αυτός ένας τρόπος να αντέξω κι εγώ αυτήν την σιωπή πριν αποφασίσω ότι δεν την χρειάζεται μόνο εκείνος, αλλά κι εγώ.
Καθώς άρχισα να αναπαύομαι στην απόφαση μου να παραιτηθώ από την πρόκληση κάποιας κουβέντας μεταξύ μας, από ένα βολικό σπάσιμο μιας σιωπής που φανερά ξεβόλευε την ανάγκη μου να φανώ χρήσιμος και βοηθητικός στον θεραπευόμενο, η σιωπή άρχισε να αποχτά άλλη βαθύτητα, και νόημα. Να μετατρέπεται μια γενεσιουργό στάση παραφύλαξης και διερεύνηση μιας αρχόμενης σχέσης. Της σχέσης μου με έναν άνθρωπο που δεν ξέρω, αλλά μοιάζει -για άγνωστο σε μένα λόγο- να με εμπιστεύεται. Να εμπιστεύεται τον απόηχο των εσωτερικών του διαλόγων που ακόμα δεν έχουν μορφοποιηθεί, την ανάγκη του για εξωλεκτική σωματική παρουσία στην αγκαλιά μιας ομιλούσας μεστής και πρόθυμης σιωπής.
Διαβάστε επίσης: Το «όνειρο» του φόβου, και το ξύπνημα της αγάπης
Όσο προσπαθούσα να συναντήσω τα μάτια του, διαπίστωνα με ανακούφιση πως κι εκείνος ξεκουραζόταν στην πολυθρόνα του κι αναπαυόταν σε αυτό που συνέβαινε εκείνη την στιγμή μεταξύ μας. Δυο άντρες αποφασίζουν να συστηθούν, να γνωριστούν με μια επαφή που δεν έχει ανάγκη τα λόγια. Μέσα σ ένα θεραπευτικό δωμάτιο να στηρίζεται ο ένας και να ξεκουράζεται στην σιωπηρή παρουσία του άλλου. Χωρίς την επίταξη των εκπτώσεων που συχνά εισάγει σε μια δυνητικά ουσιαστική σχέση η λεκτική ανταλλαγή και διαπραγμάτευση.
Κι εγώ, μαζί με κείνον, συμφιλιωμένος κι αισιόδοξος για τις δυνατότητες που αυτή η σιωπή εγκυμονεί για την θεραπευτική μας σχέση, της έδωσα χώρο να απλωθεί και να μας κατοικίσει μέχρι το πέρας της συνεδρίας.
Χωρίς βιασύνη, τον κοίταξα κατάματα ρωτώντας τον: «Τα λέμε πάλι την ερχόμενη βδομάδα;». Με προθυμία συμφώνησε και σηκωθήκαμε από τις πολυθρόνες μας ικανοποιημένοι. Εγώ σίγουρα ανυπομονώντας για την συνέχεια της «συνομιλίας» μας…
