Πολύς λόγος γίνεται τις ημέρες των γιορτών για την «κατάθλιψη των Χριστουγέννων». Οι επιστήμονες & επαγγελματίες του ψυχισμού (ψυχολόγοι, ψυχοθεραπευτές) αναζητούν τις αιτίες του φαινομένου αυτού στην σφαίρα της κοινωνικής διάδρασης των ατόμων, της βιοχημείας του εγκεφάλου (στις διαταραχές των νευρομεταβιβαστών), και στις επιδράσεις της κληρονομικότητας, δηλαδή στην προδιάθεση που -λόγω κληρονομικότητας- έχουν αρκετοί άνθρωποι στην εκδήλωση ψυχικών διαταραχών, μεταξύ των οποίων και στην κατάθλιψη .
Πολλοί ψυχολόγοι τείνουν να θεωρούν αυτήν την εποχιακή έξαρση του φαινομένου ως αποτέλεσμα της εντεινόμενης μοναξιάς, της στέρησης δηλαδή –σε φυσικό & συναισθηματικό επίπεδο- της ανθρώπινης παρουσίας, που πολλοί ενήλικες & παιδιά βιώνουν πιο επώδυνα κατά την διάρκεια των γιορτών, μεταξύ των άλλων, και εξαιτίας των υψηλών συναισθηματικών προσδοκιών που πάντα συνοδεύουν το εορταστικό-οικογενειακό κλίμα των Χριστουγέννων.
Πράγματι, είναι δύσκολο να αμφισβητήσει κανείς αυτήν την πραγματικότητα: στις μέρες μας, όλο και περισσότεροι άνθρωποι βιώνουν απειλητικά την μοναχικότητα τους το διάστημα αυτών των γιορτών. Το αίτημά τους για φυσική, ψυχική, και κοινωνική μετοχή τους στις «κοντινές» τους σχέσεις μοιάζει να ματαιώνεται πιο οδυνηρά την περίοδο των Χριστουγέννων.
Γιορτινή Περίοδος & Ψυχολογική Σύγχυση
Αυτό όμως αποτελεί, κατά την γνώμη μου, την πιο επιδερμική πλευρά του φαινομένου που συζητάμε. Η ψυχή που πένεται έχει την τάση να προβάλλει στο χειροπιαστό γεγονός της απουσίας ικανοποιητικών ανθρώπινων σχέσεων την βαθύτερη πνευματική της πενία -μια λιγότερη ορατή και πιο εσωτερική πραγματικότητα-, η οποία όμως πηγάζει από τις επίμονες, ανεκπλήρωτες, και αμετακίνητες ενδοψυχικές της συγκρούσεις και ανάγκες.
Σ΄αυτήν λοιπόν την βάση, αναρωτιέμαι: Ποιο είναι για την ψυχή το μήνυμα των Χριστουγέννων; Μήπως είναι το –ακατάληπτο για την εγωκεντρική μας νόησης- γεγονός της ενανθρωπίσεως του Χριστού, του Κυρίου της ζωής & του θανάτου; Της άναρχης δηλαδή και υπεραιώνιας Αγάπης & ελπίδας; Του άκτιστου Θεού, που με απερίγραπτη διακριτικότητα και ταπείνωση καταδέχτηκε να χωρέσει στο κτιστό, σάρκινο κουκούλι μας, μιας και δεν είχε άλλη επιλογή από το να φανερώσει στο παραστρατημένο πλάσμα του το ξεχείλισμα της Αγάπης Του, τον δρόμο και το τέλος, που είναι ο ίδιος ο Χριστός; Αυτές λοιπόν τις μέρες, καθώς πλησιάζει η ώρα που ενσαρκώνεται ο άρχων της Ζωής & της Ανάστασης, κάθε ψυχή –είτε το γνωρίζει, είτε συνειδητά το αγνοεί- λαχταράει περισσότερο από κάθε τι άλλο να βιώσει την καταλυτική -για την αυτογνωστική & οντολογική της πορεία- γέννηση του ανέσπερου φωτός της ζωής.
Λαχταρά να την ζήσει σαν να επρόκειτο για την δική της γέννηση… Ποθεί αφάνταστα –χωρίς τις περισσότερες φορές, και η ίδια να έχει επίγνωση αυτής της της ανάγκης- να γίνει μέτοχος της ενσαρκωμένης Αλήθειας, να ξαναγεννηθεί δηλαδή, ταυτιζόμενη με τον εσώτατό της πυρήνα, που δεν είναι άλλος από τον σωτήρα της, τον Ιησού Χριστό. Αν είχε το κουράγιο η ψυχή, ακόμα και να πεθάνει θα ήθελε –ως προς τον τρόπο που έμαθε να αντιλαμβάνεται τον εαυτό της- αρκεί να ήξερε πως θα γεννηθεί από την αρχή, μαζί με τον Χριστό.
Όμως, η ψυχή έχει καταντήσει να μην έχει σχεδόν καμία επίγνωση του κεντρικού σκοπού της ύπαρξής της! Αυτό-εξορισμένη στην ανεπίγνωστη λήθη της, αρκείται, με βουβό αλλά εντεινόμενο πόνο, στο να καταναλώνει εξωτερικές εντυπώσεις: εκκωφαντικές μουσικές, ευχές άδειες από καρδιακή μετοχή και συμπόνια, φώτα από πολύχρωμα λαμπιόνια που λες και αγχωμένα αναβοσβήνουν -συνωμοτώντας κι αυτά στον αποπροσανατολισμό της ψυχής-, καταναλώνει βουλιμικά τον συνωστισμό ψυχο-πνευματικά διαμελισμένων ανθρώπων που είναι έτοιμοι να «πληρώσουν» όσο όσο για να ξεγελάσουν και να ξεγελαστούν…
Όσο όμως η καρδιά μένει πνευματικά άνυδρη, και αποκαρδιωτικά κλειστή στη μυστική γέννηση του Θεανθρώπου, η ταλαιπωρημένη από τα άσκοπα ταξίδια ψυχή μας που διψά για ενότητα με τον Αγαπημένο της θα αιμορραγεί ακατάπαυστα, και αναπόφευκτα θα βιώνει την τραγική της στέρηση σαν κατάθλιψη, και οι ειδικοί της ψυχικής υγείας -ανήμποροι να γεμίσουν το οντολογικό μας κενό με λόγια και συνταγές- θα μιλάνε και θα γράφουν για το φαινόμενο της «κατάθλιψης των Χριστουγέννων»…
