Η επικοινωνία ανάμεσα στον ψυχοθεραπευτή και τον θεραπευόμενο είναι το μέσο, το εργαλείο για να χτιστεί σταδιακά, να δομηθεί η «καρδιά» της ψυχοθεραπείας, η θεραπευτική σχέση.
Η θεραπευτική σχέση είναι ο πυρήνας, ο χώρος της συνειδητής κι ασυνείδητης ανταλλαγής πληροφοριών (σκέψεων, συναισθημάτων, προβολών, αντιστάσεων, αυτό-αποκαλύψεων) από συμμετέχοντες που επιθυμούν από άτομα να γίνουν πρόσωπα. Από αιτούμενους εταίρους, που αυτό-προσκαλούνται να αναγνωρίσει ο καθένας τον εαυτό του, χρησιμοποιώντας τον άλλον σαν καθρέφτη.
Σκιές και φώς αλληλοπεριχωρούνται στην επικοινωνία των προς-ώπων (προς-ωπάς) (=προσωπική επικοινωνία).
Η ίδια η σχέση γίνεται μαζί εργαλείο και πλαίσιο, μέσα στο οποίο και δια του οποίου αξιοποιείται, πραγματώνεται το έργο κι εργαλείο της επικοινωνίας, και διανθίζει, πολλαπλασιάζεται, επεκτείνεται χωρίς ορατό όριο. Ο στόχος, η αυτογνωσία, η γνώση, η ανακάλυψη, η αποκάλυψη του εαυτού, του γνωστού-άγνωστου, είναι, αρχικά, μόνο ένας εγωϊκός στόχος. Το εγώ θέλει να αυτοπροσδιοριστεί. Να περιχαρακωθεί γνωστικά και βιωματικά στα όριά του.
Προτού αυτο-πραγματωθώ, έχω την ανάγκη να μάθω ποιος ήμουν, ποιος γίνομαι, και ποιος θέλω θα γίνω.
Η ζωή –για πολλούς από μας- μοιάζει ασφυκτικά περιορισμένη και περιοριστική, πριν εγώ αυτο-προσδιοριστώ σε σχέση με σένα, πριν ψηλαφίσουμε το «εμείς» στην σχέση μας με τους «άλλους».
Σ’ αυτό το πλαίσιο, της εγωικής πρόθεσης και κίνησης προς την ελευθερία από την αγνωσία, ο «άλλος» χρησιμεύει πάντα ως μέσο. Το εγώ ζητάει απαιτητικά να γίνει κατανοητό, συμπαθές, ευτυχισμένο, θέλει επίμονα να αποβάλλει τις «αρνητικές» σκέψεις και συναισθήματά του, να εμπεριεχθεί, να αγαπηθεί, χωρίς όρους, από τους άλλους. Ζητάει απαιτητικά την πληρότητα ως αποτέλεσμα «συνταγών» που χορηγούνται ανέξοδα, στην καλύτερη περίπτωση, βλέπει τον εαυτό του ως αντικείμενο, υποδοχέα αγάπης. Μέσα στην συνεχή ανάγκη του για αυτό-περιχαράκωση είναι αδύνατον να δει την ευτυχία ως εκούσια ενδοτικότητα κι ηθελημένη αυτό-απώλεια. Ψάχνει απεγνωσμένα την «κορυφή». Ακόμα δεν ξέρει πως εκεί μόνο μόνος μπορεί να υπάρξεις, και ασύνδετος.
Σήμερα ξεκινάει η Μεγάλη Εβδομάδα. Η εβδομάδα των Παθών του Χριστού. Η πορεία προς την σταυρική θυσία, τον θάνατο και την Ανάσταση. Αυτή είναι η προτύπωση της αναπόφευκτης πορείας του ατόμου που έχει την ανάγκη υπαρξιακά να μεταμορφωθεί σε Πρόσωπο. Αυτή η πορεία δεν είναι αυτονόητη, ευθεία, εύκολη κι ανέξοδη.
Ποιος είναι όμως ο Χριστός; Αυτός που χρησιμοποιεί τον ανθρώπινο εαυτό Του για να τον υπερβεί. Αυτός που κατέχει το σύνολο της εξουσίας, της γνώσης για να το απολέσει, στον βωμό της αγαπητικής ελευθερίας.
Αυτοπροσδιορίζεται ως Θεός και πραγματώνει την οντολογική και Θεία Του ελευθερία, επιλέγοντας, ως άνθρωπος, την θυσία. Θυσιάζει την αυτό-περιχαράκωση του στα όρια του εγώ, για να μας δείξει ποιες είναι οι δικές μας πραγματικές ανθρώπινες μας δυνατότητες κι επιλογές.
Η Αγάπη δεν είναι μια ρομαντική ιδέα, ένας «καλοπροαίρετος» κι άπιαστος μύθος, μια καλοδιάθετη κι ευγενική κίνηση της ψυχής. Δεν περιορίζεται στην «θετική» σκέψη και συμπεριφορά. Δεν ταυτίζεται με την ενδοτική επιείκεια στους άλλους, ούτε με την επίπονη «ανοχή» των εχθρών.
Η αγάπη είναι μια υπαρξιακή επιλογή και οντολογική συνθήκη. Είναι το απόγειο των ανθρώπινων δυνατοτήτων, της ανθρώπινης ελευθερίας. Σ’ αυτήν, το εγώ βρίσκει τον εαυτό του, ακριβώς με την προοπτική εκουσίως να τον χάσει. Ο άνθρωπος χρησιμοποιεί τα εργαλεία της νόησης για να φτάσει η στιγμή που μπορεί να τα βάλει στην άκρη. Για να καταλάβει αρχικά τον εαυτό του, και τώρα, που η καρδιά του πάλλεται και ζει πέρα από τα όρια της διάνοιας του, αλλά χάρη σ’ αυτήν, τον προσκαλεί να την υπερβεί. Καρδιά και ύπαρξη αλληλοπεριχωρούνται, με τελικό σκοπό όχι πια την κατανόηση, αλλά την κατάληψή τους από την Αγάπη.
Τα παραπάνω υπερβαίνουν τους στόχους της παραδοσιακής ψυχοθεραπείας. Η θεραπεία της ψυχής αυτονομείται από την ψυχοθεραπεία κι ακολουθεί μυστικούς δρόμους και κανόνες.
Το μονοπάτι, από δω και πέρα, γίνεται υπερ-προσωπικό. Η υπάρχουσα συμβατική γνώση, αν και περισσεύει, δεν είναι αρκετή, ούτε επαρκής. Η πορεία προσωποποιείται, το μονοπάτι στενεύει, καθώς η καρδιά πλατύνεται.
Βλέποντας κανείς τον αναζητητή της αγάπης να προχωρά, έχει την εντύπωση πως βαδίζει μονάχος.. Είναι όμως πράγματι… μόνος;;;
Διαβάστε επίσης: Ο ψυχοθεραπευτής ως καθρέφτης του άγνωστου που σε κατοικεί: Γιατί σε μένα; Γιατί αυτό; Γιατί τώρα;
