Ως ψυχολόγος έχω παρατηρήσει πως όταν κάποιος έρχεται σε ψυχοθεραπεία πολύ συχνά έχει αίτημα να μάθει να βάζει όρια στον παρορμητικό του εαυτό, και στις σχέσεις του με τους άλλους.
Πόσοι και πόσοι, απευθυνόμενοι σε μένα μέσα από το fb και το διαδίκτυο, είτε για ραντεβού είτε για ένα σχόλιο είτε για μια συμβουλή, ξεκινάνε την συζήτηση μιλώντας μου στον ενικό!…
Απ’ τον τρόπο που θα σου πρωτομιλήσει, που θα σε πρωτοπλησιάσει ο άνθρωπος φαίνεται τι κουβαλάει στην ψυχή του, ποιος είναι.
Ο ενικός μου αρέσει πάρα πολύ και το χρησιμοποιώ με χαρά στο πλαίσιο μιας αρχόμενης κατ’ ιδίαν σχέσης, εφόσον ρωτήσω διακριτικά πρώτα τον άλλον εάν δεν τον πειράζει.
Καλλιεργεί κλίμα οικειότητας και πλησιάσματος.
Δείχνει απλό κι άμεσο άνθρωπο.
Αυτό όμως, όταν δεν είναι προκάλυμμα χειριστικότητας, αδιακρισίας και αγένειας
Όταν δεν συμβαίνει κάτι από τα παραπάνω, το διαβλέπω, και τον καλωσορίζω.
Απ’ την άλλη, ο ίδιος προσωπικά, όταν απευθύνομαι σε οποιονδήποτε άνθρωπο, από 16 χρονών και πάνω, είτε τον συναντώ στο δρόμο είτε στο fb, δεν θέλω να ξεκινώ την επαφή μου μαζί του, μιλώντας του στο ενικό. Προτιμώ τον πληθυντικό.
Και μ’ αυτό τον τρόπο έχω την ανάγκη να προσπαθώ να δείχνω διακριτικότητα απέναντί του.
Εκτιμώ ότι δεν τον γνωρίζω, και, γι’ αυτό, δεν ξέρω τα προσωπικά του όρια. Ή γνωριμία μας είναι ακόμα σε φάση διερεύνησης.
Αν δεν έχει γεννηθεί μέσα σου η ανάγκη για διακριτικότητα πρώτα προς τον εαυτό σου και μετά προς τους άλλους, πώς να πλησιάσεις με σεβασμό ένα ανθρώπινο πλάσμα;
Κι εκείνο, εάν δεν αναγνωρίσει την διάθεση σου να το σεβαστείς, γιατί να θέλει να μπει σε σχέση μαζί σου και να την σεβαστεί και να την αναπτύξει;
Αναρωτιέμαι: Με ξέρεις βρε άνθρωπε του Θεού κι από χθες; Γνωριζόμαστε και δεν το ξέρω;
Το ότι δέχτηκα το αίτημά σου για «φιλία» στο fb σου δίνει με κάποιο τρόπο το δικαίωμα να μου μιλάς σαν να ήμασταν από πάντα «φιλαράκια»;
Άλλο να θες να γίνουμε κοινωνοί ο ενός του άλλου, κι άλλο να μου φέρεσαι με το πρόσχημα πως δεν υπάρχει απόσταση μεταξύ μας.
Ναι, βεβαίως και υπάρχει απόσταση μεταξύ μας, και καλά κάνει που υπάρχει!
Αν δεν υπήρχε, πως θα πλησίαζε ο ένας τον άλλον;
Τι κίνητρα θα είχαμε να μπούμε σε ουσιαστικές σχέσεις, εάν δεν κινητοποιούμασταν από την ανάγκη να μειωθεί η απόσταση που μας χωρίζει; Να έρθει εγγύτερα ο ένας στον άλλον…;
Ξέρετε, η αγωγή του ανθρώπου φαίνεται από το πρώτο δευτερόλεπτο, όπως και η ψυχοπαθολογία του…
Συχνά τα δύο παραπάνω σχετίζονται μεταξύ τους.
Το κυρίαρχο κίνητρο των νεοελλήνων ελληναράδων που θεωρούν “in” και «ακομπλεξάριστο» να μιλήσουν κάποιον άγνωστο στον ενικό βαθμό είναι η ανάγκη που έχουν, απ’ το πρώτο δευτερόλεπτο της γνωριμίας, να τον ελέγξουν. Να τον κάνουν του χεριού τους.
Ειδικά στο χώρο της ψυχοθεραπείας, όπου οι νεοέλληνες προσέρχονται με πολύ μεγάλη καχυποψία κι ακαμψία, και με βασικές ελλείψεις στο θέμα της εμπιστοσύνης, οι χειριστικές τους «ποιότητες» δίνουν…. Ρεσιτάλ!…
Πώς όμως να έχεις αναπτύξεις το συναίσθημα εμπιστοσύνης όντας παιδί μιας οικογένειας στην οποία απουσιάζει παντελώς η αίσθηση και η χρήση υγιών ορίων;…
Όταν οι γονείς στηρίζουν την ασφάλεια τους στην χειραγώγηση και την ενοχοποίηση των παιδιών τους;
Όταν τα παιδιά αναγκάζονται να χρησιμοποιούν τους γονείς τους σαν «τροφούς» μέχρι την ηλικία των 40 και των 50, για να καλύψουν –όχι μόνο τις πρακτική τους ένδεια, αλλά κυρίως- την οργή τους για τα βασικές ψυχικές τους ελλείψεις, λόγω της ανοριοθέτητης διαπαιδαγώγησής τους;
Οι Έλληνες γονείς μαθαίνουν στο παιδί τους να μην λέει ποτέ «ευχαριστώ» στους ίδιους, γιατί λένε πως τάχα είναι αυτονόητη η υποχρέωσή τους να το φροντίζουν.
Διαβάστε επίσης: Τι είναι Ψυχοθεραπεία: Ή πόσο μακριά θες να ανοιχθείς στην προσωπική σου αυτογνωσία;
Δεν του λένε όμως πόσο πολύ το θέλουν κυριολεκτικά να το χουν «μες το βρακί τους», και γι αυτό πρέπει από μικρό να μάθει να επιβιώνει ως ένα αδιαφοροποίητο μέλος-εργαλείο μιας χαοτικής οικογένειας…
Ενός κράτους που έμαθε να λειτουργεί ακριβώς με αυτή την «λογική» που αναπαράγει την ψυχική ασθένεια, υπονομεύοντας συστηματικά την αυτονομία κι αυτοτέλεια των μελών-πολιτών του, και μεσοπρόθεσμα την εθνική του ανεξαρτησία.
Δεν μαθαίνουν οι γονείς, ούτε με το παράδειγμα τους, ούτε με άλλες διδακτικές πρακτικές, να σέβεται το παιδί τους πρώτα τους ίδιους, τον εαυτό του και τους άλλους, αναγνωρίζοντας στον καθένα που τους προσφέρει -έστω και το παραμικρό- το δικαίωμα στην ευγνωμοσύνη που, ναι, χρειάζεται να μπει σε λόγια με ένα «ευχαριστώ».
Ναι, είτε το παραδεχόμαστε είτε όχι, η υγιής ηθική καλλιέργεια προϋποθέτει την ύπαρξη της στοιχειώδους ψυχικής υγείας –ενδοψυχικής και διαπροσωπικής- και την αναπαράγει.
Η καλλιέργεια της ορθής αντίληψης ορίων είναι εχέγγυο της ατομικής ψυχικής και της συλλογικής κοινωνικής υγείας.
Πως όμως να θέσεις όρια στο εαυτό σου, όταν ποτέ δεν έμαθες βιωματικά τι σημαίνει όρια στην οικογένεια της καταγωγής σου, στις σχέσεις σου με την κοινότητα …;
Πώς να παρουσιάσεις, με αφορμή το πρώτο γραπτό σου μήνυμα στο fb, την πρώτη σου τηλεφωνική επαφή, έναν άλλον εαυτό άλλον απ’ αυτόν που έχεις δημιουργήσει…;
Μάθε να εκτιμάς τον άλλον, κάνοντας, με αφορμή την παραμικρή ευκαιρία αλληλεπίδρασης, πρακτική σε συμπεριφορές που λαμβάνουν υπόψη τους τον άλλον, τις συνήθειες, τα όρια, την προοπτική του.
Κι αν η οικογένειά σου, το κράτος σου σε πρόδωσε και σε προδίδει με συνέπεια, προσπάθησε τουλάχιστον να μην το κάνεις εσύ στον εαυτό σου…
Τότε δεν θα χαθείς, ούτε θα χάσεις…
